اختلال احتکار چیست

اختلال احتکار، که به نام‌های اختلال انباشت یا اختلال ذخیره‌سازی نیز شناخته می‌شود، در واقع نوعی مقاومت مداوم در برابر دور انداختن وسایل و متعلقات شخصی است. هرچند برخی از این اشیاء ارزش خاصی ندارند، اما فرد به شدت در حفظ آن‌ها پافشاری می‌کند. برای آشنایی بیشتر و کسب اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت روانشناسی برتر باشید.

 اختلال احتکار چیست

فردی که به اختلال احتکار مبتلا است، که نوعی اختلال وسواس به شمار می‌رود، ممکن است به دلیل وابستگی احساسی یا باور به این‌که در آینده به دارایی‌هایش نیاز خواهد داشت، اشیایی را که دیگر کاربردی ندارند، نگه‌دارد. این افراد ممکن است در برابر وسوسه جمع‌آوری اشیای بیشتر تسلیم شوند و به این ترتیب فضای زندگی‌شان را پر کنند. انباشت لوازم غیرضروری و عدم نظم و پاکیزگی می‌تواند ایمنی و سلامت فرد را در خانه به خطر بیندازد. بنابراین، اختلال احتکار می‌تواند منجر به مشکلات اجتماعی، شغلی و عملکردی شود که نه تنها بر خود فرد تأثیر می‌گذارد، بلکه بر اطرافیانش نیز اثرگذار است.

علائم اختلال احتکار چیست

علائم اختلال احتکار بر اساس DSM-5 بر اساس اطلاعات موجود در کتاب DSM-5، علائم زیر به عنوان معیارهای تشخیص اختلال احتکار شناخته می‌شوند:

•  وجود مشکل مداوم در دور انداختن یا جدا شدن از دارایی‌ها، بدون توجه به ارزش آن‌ها.
•  احساس ناراحتی و اضطراب ناشی از دور انداختن اشیا، که فرد را در این زمینه دچار مشکل می‌کند.
•  دشواری در دور انداختن اشیا به گونه‌ای که منجر به انباشت آن‌ها در خانه و اشغال فضای بیشتر در محیط زندگی فرد شود.
• احتکار باعث ایجاد ناراحتی یا اختلال قابل توجهی می‌شود که به طور بالینی بر عملکرد فرد تأثیر می‌گذارد، از جمله توانایی او در حفظ یک محیط زندگی ایمن.

علل اختلال احتکار

علت اختلال احتکار هنوز به‌طور کامل شناسایی نشده است. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که برخی حوادث ممکن است خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند. افرادی که تجربه یک حادثه تلخ را داشته‌اند، یا در تصمیم‌گیری دچار مشکل هستند، و همچنین کسانی که یکی از اعضای خانواده‌شان به احتکار مبتلاست، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار دارند. بیشتر افراد مبتلا به اختلال احتکار همچنین از نوعی اختلال اضطراب یا افسردگی رنج می‌برند.

اختلال احتکار به عنوان یک نوع اختلال وسواس فکری-اجباری شناخته می‌شود و بسیاری از اختلالات وسواس فکری-اجباری ارتباط نزدیکی با اضطراب دارند. هیچ‌یک از علائم اختلال احتکار ناشی از وجود مشکلات دیگر در سلامت روان یا جسمی نیست. بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از یک مطالعه، یکی از دلایل اصلی که افراد برای اختلال احتکار خود گزارش می‌کنند، اجتناب از اسراف است.

درمان اختلال احتکار

احتکار ممکن است تا پایان عمر ادامه یابد، اما درمان می‌تواند احساس نیاز به نگهداری اشیای غیرضروری را کاهش دهد. همچنین، درمان می‌تواند به بهبود فرآیند تصمیم‌گیری، کاهش اضطراب و تقویت مهارت‌های مرتب‌سازی فرد کمک کند.

روش‌های اصلی مورد استفاده برای کاهش علائم اختلال احتکار شامل رفتاردرمانی شناختی (CBT) و داروهای ضدافسردگی، مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) هستند. برای درمان این اختلال، ممکن است هر دو روش رفتاردرمانی شناختی و درمان دارویی به‌طور همزمان به کار گرفته شوند. تجربیات نشان داده‌اند که درمان مبتنی بر همدلی می‌تواند نسبت به درمان صرفاً با CBT، مؤثرتر از درمان دارویی باشد.

تشخیص اختلال احتکار

• نگه‌داشتن و جمع‌آوری اشیاء بی‌ارزش: فرد به شدت در جمع‌آوری و نگهداری اشیاء بدون ارزش یا بی‌فایده‌ای مانند روزنامه، لباس‌های قدیمی، وسایل شکستنی یا هر چیز دیگری مشکل دارد.

• ناتوانی در جدا کردن اشیاء: فرد نمی‌تواند اشیاء را از هم جدا کند یا دور بیندازد، حتی اگر این اشیاء بی‌فایده یا خطرناک باشند.

• ایجاد ازدحام در فضای زندگی: جمع‌آوری بی‌رویه منجر به اشغال فضاهای زندگی می‌شود به‌طوری که محیط مسکونی یا کارکردی آن مختل می‌گردد، و زندگی روزمره را دچار مشکل می‌کند.

• مشکلات اجتماعی، شغلی یا خانوادگی: احتکار منجر به مشکلات روانی یا اجتماعی می‌شود، از جمله استرس، اضطراب یا نارضایتی در رابطه با محیط زندگی.

• عدم ارتباط با بیماری روانی دیگر: احتکار نباید مستقیماً ناشی از سایر اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، مصرف مواد یا اختلالات پیدا باشد، مگر اینکه این مشکلات خود باعث احتکار شوند.

سخن آخر

افراد احتکارگر معمولاً در رعایت بهداشت شخصی دچار مشکل هستند. به دلیل انباشتگی بیش از حد در فضای زندگی‌شان، این افراد بیشتر در معرض خطر سقوط و آسیب قرار دارند. همچنین، خانه‌های آن‌ها به دلیل شرایط نامناسب، بیشتر از سایرین در معرض خطر آتش‌سوزی قرار می‌گیرد. هرچه خانه بیشتر انباشته و مسدود شود، اضطراب فرد به دلیل هرج‌ومرج محیط اطراف و شکایات خانواده، همسایه‌ها و حتی پلیس محلی افزایش می‌یابد.

⏬مقالات پیشنهادی⏬
اختلالات حافظه چیستخودگویی مثبت چیستاختلال تبدیلی چیست

مطالعه بیشتر