اختلال تبدیلی چیست

گاهی اوقات، استرس روانی یا آسیب عاطفی می‌تواند منجر به بروز علائم جسمی شود. در این شرایط، علائم واقعی هستند، اما ممکن است برای دیگران درک یا شناسایی آن‌ها دشوار باشد.برای آشنایی بیشتر و کسب اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت ما در وب سایت روانشناسی برتر باشید.

اختلال تبدیلی چیست

هیستری تبدیلی یک اختلال روانی است که بیش از یک قرن پیش توسط زیگموند فروید معرفی شد. این اختلال زمانی بروز می‌کند که فرد بدون دلیل مشخصی علائم جسمی موقتی مانند نابینایی یا فلج را تجربه کند. هرچند علت دقیق آن هنوز به طور کامل مشخص نیست، محققان معتقدند که این اختلال به عنوان واکنشی به موقعیت‌های استرس‌زا یا آسیب‌های روانی شکل می‌گیرد.

در نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، اختلال تبدیلی به عنوان نوعی اختلال علائم جسمانی شناخته می‌شود. این اختلال علائم جسمی واقعی را ایجاد می‌کند و به همین دلیل، افراد مبتلا نمی‌توانند علائم خود را تنها با تلاش یا فکر کردن کنترل کنند.

آمارها نشان می‌دهد که اختلال نورولوژیک عملکردی، یک بیماری روانی نسبتاً نادر است و سالانه از هر ۱۰۰ هزار نفر، ۲ تا ۳ نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

انواع اختلالات تبدیلی

مدت زمانی که فرد علائم اختلال نورولوژیک عملکردی را تجربه می‌کند، به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

•  سن
• شدت علائم
• زمان آغاز درمان

بر این اساس، اختلال تبدیلی در روانشناسی به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می‌شود:

اختلال تبدیلی حاد

به وضعیتی اطلاق می‌شود که علائم آن کمتر از ۶ ماه ادامه یابند.

اختلال تبدیلی مزمن

به حالتی گفته می‌شود که علائم آن بیش از ۶ ماه به طول بینجامند.

گاهی اوقات، اختلال نورولوژیک عملکردی به صورت موقتی و کوتاه‌مدت بروز می‌کند. این نوع اختلال معمولاً در کودکان مشاهده می‌شود، اما ممکن است در بزرگسالانی که به موقع و به درستی درمان شده‌اند نیز رخ دهد.

در موارد دیگر، اختلال عصبی عملکردی ممکن است برای چندین سال یا حتی تا پایان عمر ادامه یابد. این وضعیت غالباً زمانی اتفاق می‌افتد که فرد علائم شدیدی دارد یا از دریافت درمان خودداری می‌کند.

علائم اختلال تبدیلی

علائم اختلال نورولوژیک عملکردی (FND) معمولاً به طور ناگهانی بروز می‌کنند و بر عملکردهای حرکتی یا حسی تأثیر می‌گذارند. این علائم ممکن است به طور ناگهانی و بدون هیچ دلیل مشخصی نیز ناپدید شوند.
از رایج‌ترین علائم این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  راه رفتن غیرطبیعی یا لرزش
•  نابینایی یا دوبینی
• ناشنوایی یا مشکلات شنوایی
•  دشواری در حفظ هماهنگی
•  از دست دادن تعادل
•  از دست دادن حس بویایی (آنوسمی)
•  بی‌حسی یا از دست دادن حس لامسه
•  از دست دادن صدا (آفونیا)
•  تشنج یا انقباضات عضلانی
•  لکنت زبان یا ناتوانی در صحبت کردن
•  مشکل در بلع یا احساس وجود توده‌ای در گلو
•  ضعف یا فلج

عوارض اختلال تبدیلی

این اختلال می‌تواند بسته به علائم ایجاد شده، تأثیرات قابل‌توجهی بر زندگی افراد داشته باشد. بسیاری از کسانی که به اختلال عملکردی عصبی (FND) مبتلا هستند، با علائم شدیدی مواجه‌اند که مانع از انجام فعالیت‌های مورد علاقه‌شان می‌شود. برخی از این علائم، مانند تشنج یا فلج موقت، خطر ازکارافتادگی دائمی را افزایش می‌دهند.

افراد مبتلا به FND ممکن است از نحوه برخورد دیگران با خود شکایت کنند. این احساس به‌ویژه زمانی تشدید می‌شود که فرد احساس کند دیگران او را باور ندارند یا فکر می‌کنند که دروغ می‌گوید. این موضوع می‌تواند به‌ویژه در تعامل با کارکنان خدمات بهداشتی، فرد را از دریافت کمک پزشکی بازدارد.

علت اختلال تبدیلی

اگرچه علت دقیق اختلال عصبی عملکردی (FND) به‌طور کامل مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می‌دهد که این اختلال ممکن است ناشی از جریان خون غیرطبیعی در برخی نواحی مغز باشد. همچنین، این اختلال می‌تواند به‌عنوان یک واکنش روان‌شناختی به یک آسیب عاطفی یا رویداد بسیار استرس‌زا بروز کند. لازم به ذکر است که اختلال عصبی عملکردی بلافاصله پس از مواجهه با محرک ایجاد نمی‌شود. بنابراین، هنگام گفتگو با درمانگر، بیان استرس‌های اخیر و گذشته بسیار حائز اهمیت است.

 روش‌های تشخیص اختلال تبدیلی

تشخیص اختلال نورولوژیک عملکردی (FND) حتی برای متخصصان با تجربه نیز می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا علائم آن مشابه علائم بیماری‌های دیگر مرتبط با مغز، از جمله سکته مغزی، است. به همین دلیل، توصیه می‌شود که افراد به تنهایی اقدام به تشخیص یا درمان FND نکنند.

در صورتی که متخصصان به وجود FND مشکوک شوند، از پرسشنامه‌های مربوط به اختلال تبدیلی و تست‌های مختلف برای تأیید این تشخیص استفاده می‌کنند. این تست‌ها شامل موارد زیر هستند:

• آزمایش خون (برای بررسی مشکلات سیستم ایمنی و مسمومیت‌ها)
•  سی‌تی‌اسکن
•  الکتروانسفالوگرام (EEG)
•  الکترومیوگرام
•  آزمایش پتانسیل‌های برانگیخته
•  ام‌آر‌آی (MRI)

علاوه بر این، پزشک باید سایر بیماری‌هایی که ممکن است علائم مشابهی ایجاد کنند را نیز رد کند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:

•  لوپوس
•  مولتیپل اسکلروزیس (ام‌اس) که می‌تواند منجر به نابینایی ناشی از التهاب عصب بینایی شود
• میاستنی گراویس (اختلالی که باعث ضعف عضلانی می‌شود)
•  فلج دوره‌ای (ضعف عضلانی)
• پلی‌میوزیت (ضعف عضلانی)
• آسیب نخاعی
•  سکته مغزی

 درمان اختلال تبدیلی

برای درمان اختلال عصبی عملکردی، روش‌های متعددی وجود دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

• روان‌درمانی

انواع مختلفی از روان‌درمانی، از جمله درمان شناختی رفتاری (CBT)، می‌توانند در مدیریت مشکلات سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب جدایی در کودکان و اختلال FND مؤثر باشند. این روش‌ها به شما کمک می‌کنند تا محرک‌ها و علائم خود را شناسایی کرده و راهکارهای جدیدی برای مقابله با آن‌ها بیاموزید.

• دارودرمانی

متخصصان ممکن است برای درمان اضطراب یا استرس مرتبط با اختلال تبدیلی از داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی استفاده کنند.

• فیزیوتراپی

فیزیوتراپی معمولاً به افرادی که به دلیل FND دچار اختلالات حرکتی شده‌اند و از مشکلاتی مانند عدم تعادل، راه رفتن دشوار یا ضعف اندام‌ها رنج می‌برند، توصیه می‌شود. این روش درمانی به بازگرداندن عملکرد حرکتی کمک کرده و برای پیشگیری از عوارض ثانویه مانند ضعف عضلانی و سفتی ناشی از بی‌تحرکی بسیار حائز اهمیت است.

سخن آخر

اختلال عصبی عملکردی وضعیتی است که در آن یک مشکل روانی منجر به بروز علائم فیزیکی می‌شود. این اختلال واقعی است و علائم آن خارج از کنترل فرد قرار دارد. معمولاً علائم اختلال تبدیلی به تدریج و با درمان مناسب بهبود می‌یابند، اما تأخیر در تشخیص و درمان می‌تواند به بروز علائم پایدار و عوارض جدی منجر شود.

اگر احساس می‌کنید که شما یا یکی از عزیزانتان به این اختلال مبتلا هستید، به سرعت برای مشاوره با یک متخصص مغز و اعصاب اقدام کنید. نورولوژیست با انجام معاینات و آزمایش‌های لازم، سایر بیماری‌های عصبی را بررسی کرده و در صورت نیاز شما را به روانشناس یا روانپزشک ارجاع می‌دهد.

⏬مقالات پیشنهادی ⏬
حسادت در راوبطدرمان افسردگیدرمان استرس و اضطراب

مطالعه بیشتر