سندرم ایمپاستر چیست

سندرم ایمپاستر، که به عنوان سندرم ایمپاستر افراد موفق نیز شناخته می‌شود، به حالتی روان‌شناختی اشاره دارد که در آن افراد با وجود برخورداری از موفقیت‌ها و دستاوردهای متعدد، خود را نالایق و فاقد شایستگی می‌دانند.برای آشنایی بیشتر و کسب اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت روانشناسی برتر باشید.

سندرم ایمپاستر چیست

سندرم ایمپاستر، که به عنوان تقلب ادراک‌شده نیز شناخته می‌شود، به احساس عدم اعتماد به نفس و ناتوانی اشاره دارد که فرد با وجود تحصیلات، تجربه و دستاوردهایش همچنان آن را احساس می‌کند. یک مقاله مروری در سال ۲۰۱۹ نشان داد که بین ۹ تا ۸۲ درصد از افراد در طول زندگی خود در مقاطعی با این نوع افکار مواجه شده‌اند.

تحقیقات اولیه در مورد این پدیده عمدتاً بر روی زنان موفق و توانمند تمرکز داشت. اما در مطالعات بعدی مشخص شد که این سندرم می‌تواند هر فردی را در هر حرفه‌ای تحت تأثیر قرار دهد، از دانشجویان تحصیلات تکمیلی تا مدیران ارشد شرکت‌های بزرگ. بسیاری از افراد برای مقابله با این احساسات، ممکن است به کار بیشتر روی آورند یا استانداردهای بالاتری برای خود تعیین کنند. این فشارهای روانی در نهایت می‌تواند به سلامت روان و عملکرد افراد آسیب برساند؛ بنابراین توصیه می‌شود در صورت بروز چنین افکاری، به یک روانشناس مراجعه کنید.

علت مبتلا سندرم ایمپاستر

هنوز دلیل مشخصی برای بروز این سندرم شناسایی نشده و تحقیقات برای کشف علل آن همچنان ادامه دارد. عواملی که ممکن است در ایجاد این سندرم نقش داشته باشند، شامل موارد زیر هستند:

•  شیوه تربیتی والدین و شرایط زندگی در دوران کودکی

شرایط زندگی و رفتارهای والدین از جمله عوامل مؤثر در بروز این سندرم به شمار می‌روند. این عوامل و رفتارها شامل موارد زیر هستند:

1.  فشار برای کسب موفقیت‌های تحصیلی
2. مقایسه با خواهر و برادر یا سایر هم‌کلاسی‌ها
3.  تأکید بر هوش و استعداد فرد
4.  انتقاد شدید از اشتباهات او

•  ویژگی‌های شخصیتی

برخی از ویژگی‌های شخصیتی ممکن است خطر ابتلا به این سندرم را افزایش دهند. این ویژگی‌ها شامل موارد زیر هستند:

1.  تمایل به کمال‌گرایی
2.  عدم اعتماد به توانایی‌های خود در مدیریت رفتارها و مسئولیت‌های زندگی
3.  کسب نمره بالا در معیار روان‌رنجوری
4.  کسب نمره پایین در معیار وظیفه‌شناسی

• مشکلات سلامت روان

این سندرم و مشکلات سلامت روان، از جمله افسردگی و اضطراب، می‌توانند بر یکدیگر تأثیر بگذارند و وضعیت را پیچیده‌تر کنند. به عنوان مثال، سندرم تقلبی بودن یا سندرم افراد موفق ممکن است باعث شود فرد خود را کمتر و پایین‌تر از دیگران ببیند. این احساس خودکم‌بینی می‌تواند به کاهش اعتماد به نفس، تردید نسبت به خود، و در نهایت افسردگی و اضطراب منجر شود.

• مسئولیت‌های جدید

احساس ناتوانی در مواجهه با فرصت‌های شغلی یا تحصیلی جدید، امری غیرمعمول نیست. شما قطعاً به آن شغل یا موقعیت تحصیلی علاقه‌مند هستید، اما ممکن است نگران باشید که نتوانید انتظارات را برآورده کنید. این احساسات ممکن است با گذشت زمان و آشنا شدن با وظایف جدید کاهش یابند. با این حال، در صورت عدم دریافت حمایت، تأیید یا تشویق از سوی سرپرستان یا همکاران، این احساسات می‌توانند تشدید شوند.

علائم سندرم ایمپاستر

احساسات ایمپاستر نشان‌دهنده تضادی است بین خودپنداری افراد و تصوری که دیگران از آن‌ها دارند. حتی زمانی که دیگران به استعدادهای آن‌ها ارادت می‌ورزند، این افراد موفقیت‌های خود را به شانس و زمان‌بندی مناسب نسبت می‌دهند. نشانه‌های این سندرم شامل موارد زیر است:

•  تلاش برای پنهان کردن کاستی‌ها یا شکست‌های خود از دید دیگران
• کوشش فراوان برای اثبات شایستگی در نقش‌هایی که احساس می‌کنند لیاقت آن‌ها را ندارند
• تلاش زیاد برای جبران کمبود هوش به زعم خود
•  احساس گناه به خاطر تصور فریب دادن دیگران

این افراد هر نوع تحسینی را به ترحم یا همدردی تعبیر می‌کنند و تمام مسئولیت هر اشتباهی که مرتکب می‌شوند، حتی اشتباهات جزئی، را به عهده می‌گیرند. با گذشت زمان، این وضعیت می‌تواند منجر به چرخه‌ای از اضطراب، افسردگی و احساس گناه شود. زندگی در ترس مداوم از اینکه دیگران استعدادهای واقعی آن‌ها را کشف کنند، باعث می‌شود که در هر زمینه‌ای به دنبال کمال باشند. در نهایت، زمانی که فرد به این سطح از کمال دست نمی‌یابد، ممکن است احساس گناه یا بی‌ارزشی کند.

روش تشخیص سندرم ایمپاستر

افراد مبتلا به این سندرم همواره نسبت به توانایی‌های خود تردید دارند و احساس می‌کنند که شایسته موفقیت‌هایی که به دست آورده‌اند، نیستند. آن‌ها معمولاً به جای اینکه خود را تحسین کنند، موفقیت‌های خود را به شانس، زمان‌بندی یا عوامل خارجی دیگر نسبت می‌دهند و تلاش‌های خود را نادیده می‌گیرند. همچنین، ممکن است از ریسک کردن یا امتحان کردن چیزهای جدید پرهیز کنند، زیرا از شکست یا ناکافی بودن خود می‌ترسند. اگر احساس می‌کنید که علائم ذکر شده در این مقاله را دارید، پیشنهاد می‌کنیم برای بررسی بیشتر به یک روانپزشک مراجعه کنید.

درمان سندرم ایمپاستر

درمان و مدیریت سندروم ایمپاستر بسته به تأثیر آن بر زندگی فرد، متفاوت است. روش‌های درمانی، اعم از پزشکی و روان‌درمانی، باید به‌صورت شخصی‌سازی شده و با توجه به شرایط خاص هر فرد انجام شوند و به وضعیت سلامت رفتاری نیز توجه گردد. از جمله درمان‌هایی که برای مدیریت این سندرم پیشنهاد می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  خوداندیشی برای درک فرآیندهای ذهنی (متاکاگنیشن)
• مشاوره فردی
•  رفتاردرمانی شناختی (CBT)
• روان‌درمانی
•  مدیتیشن و تمرینات خودآگاهی

سخن آخر

به خاطر داشته باشید که دستیابی به کمال واقعی تقریباً غیرممکن است؛ بنابراین عدم رسیدن به آن شما را به فردی فریبکار یا بی‌ارزش تبدیل نمی‌کند. اگر در حال تجربه علائم سندرم افراد موفق هستید، پیشنهاد می‌کنیم با مراجعه به یک متخصص سلامت روان، بر این افکار مضر غلبه کنید.

⏬مقالات پیشنهادی ⏬
اختلالات حافظه چیستخودگویی مثبت چیستاختلال تبدیلی چیست

مطالعه بیشتر