مازوخیسم یا اختلال خودآزاری چیست

مازوخیسم یک مفهوم روانشناختی است که به اختلالات روانی مرتبط می‌شود و به تجربه لذت و رضایت از درد اشاره دارد. در واقع، این اختلال خودآزاری است که هنوز ابعاد مختلف آن در حال بررسی و تحقیق است.برای آشنایی بیشتر و کسب اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت روانشناسی برتر باشید.

مازوخیسم یا اختلال خودآزاری چیست

مازوخیسم (Masochism) نوعی اختلال روانی است که با تمایلات و رفتارهای جنسی غیرمعمول همراه می‌باشد. در واقع، مازوخیسم در روانشناسی به عنوان نوعی آزارخواهی جنسی شناخته می‌شود که در آن فرد از درد و رنجی که متحمل می‌شود، لذت جنسی می‌برد.

این اختلال معمولاً با مجموعه‌ای از فعالیت‌های کنترل‌شده همراه است که در آن فرد به میل خود، تجربه درد، اسارت و تسلیم را در زمینه جنسی می‌کند. به طور کلی، مازوخیسم را می‌توان به عنوان نوعی آسیب رساندن جسمی و روحی به خود فرد در نظر گرفت که با رضایت کامل انجام می‌شود. معمولاً فرد آزارطلب برای دستیابی به لذت، خود را در موقعیت‌های دردناک قرار می‌دهد.

علائم اختلال خودآزاری

مهم‌ترین نشانه این اختلال، هر نوع آزار جسمی، روانی و کلامی است که نه تنها فرد را ناراحت نمی‌کند، بلکه احساس لذت و برانگیختگی را در او ایجاد می‌کند. در رفتارهای مازوخیستی، معمولاً علائم زیر مشاهده می‌شود:

• تمایل به تجربه تحقیر و به بند کشیده شدن در حین رابطه جنسی
•  لذت بردن از ناسزا، آزار کلامی و فحاشی در حین رابطه جنسی
• برانگیختگی و تحریک جنسی ناشی از فعالیت‌های آزاردهنده
•  کسب لذت از تحقیر شدن در حین رابطه جنسی
•  تمایل به بسته شدن دست‌ها و پاها (تجربه آزار فیزیکی)
•  لذت بردن از برقراری رابطه جنسی تحت فشار، مانند تجاوز
•  عدم تمایل به پیش‌نوازی و معاشقه
• تمایل به آسیب رساندن به خود، مانند زخمی کردن یا خودسوزی
•  لذت بردن از خیالاتی که شامل آزار دیدن توسط دیگران است.

علت مازوخیسم

دانشمندان بر این باورند که شخصیت مازوخیستی به عوامل بیولوژیکی مرتبط است. زمانی که فرد مازوخیست دچار درد شدید می‌شود، بدن او برای واکنش و محافظت در برابر این درد، هورمون اندورفین (هورمون لذت) ترشح می‌کند. این فرآیند در بدن مشابه تجربه مصرف مورفین است.

از دیدگاه روانکاوی، مازوخیسم جنسی به تجربیات تلخ دوران کودکی و خشم و نفرت سرکوب‌شده‌ای که با آن دوره مرتبط است، نسبت داده می‌شود. افرادی که این احساسات منفی را از دوران کودکی به بزرگسالی منتقل می‌کنند، با آسیب رساندن به خود و انتقام‌گیری از خود، احساس آرامش می‌کنند.

این افراد معمولاً برای ارضای نیازهای جنسی خود، تمایل دارند که از لحاظ جسمی آسیب ببینند، تحقیر شوند و احساساتشان نادیده گرفته شود. اختلال مازوخیسم معمولاً با گذشت زمان تشدید می‌شود و می‌تواند در شرایطی که فرد تحت فشار روانی زیادی قرار دارد، منجر به آسیب جسمانی جدی گردد.

چگونه تشخیص دهیم که مازوخیسم داریم

نشانه‌هایی که نشان می‌دهند شما مازوخیسم دارید، شامل موارد زیر است:

• اولین علامت افراد مازوخیست این است که نمی‌توانند نه بگویند و همواره در تلاش برای جلب رضایت دیگران هستند. آن‌ها به طور وسواسی به خود سخت می‌گیرند؛ به عنوان مثال، با پیروی از رژیم‌های سخت، کم‌خوابی، احساس گناه و تلاش برای جبران بیش از حد.
• این افراد معمولاً به خودشیفتگان جذب می‌شوند، زیرا از نظر آن‌ها، افراد خودشیفته جذاب، گیرا و قانع‌کننده هستند و دوری از آن‌ها دشوار است.
• آن‌ها در برابر دریافت هدایا، زیبایی‌ها و فراوانی نعمت‌ها مقاومت می‌کنند. همچنین، نمی‌توانند عشق و احترام خود به دیگران را کنترل کنند و این ویژگی باعث می‌شود که دلسوزی و مهربانی خود را به شکل رفتار مازوخیستی ابراز کنند.
• افراد مازوخیست به شدت نگران این هستند که در نظر دیگران ناقص به نظر برسند و به همین دلیل، شخصیت کمال‌گرا دارند. آن‌ها دائماً احساسات منفی خود را به شدت سرکوب می‌کنند و در لذت بردن از چیزهای ساده ناتوان هستند. اگر احساس کنند که همه چیز به خوبی پیش می‌رود، معمولاً روش خود را تغییر می‌دهند.

انواع خودآزاری

خودآزاری را می‌توان بر اساس دلایل و نوع آسیب‌هایی که فرد به خود وارد می‌کند، به پنج دسته اصلی تقسیم کرد:

مازوخیسم روانی

افرادی که با وجود آزار شدید از سوی محبوب خود همچنان در کنار او می‌مانند و هر نوع تحقیر و خفتی را تحمل می‌کنند، به نوعی خودآزاری روانی دچار هستند. این افراد از آسیب‌های جسمی و کلامی لذت می‌برند. در واقع، تحقیر، ناسزا و تمسخر می‌تواند برای آن‌ها به اوج لذت تبدیل شود.

در بسیاری از موارد، این نوع خودآزاری روانی از حد خود فراتر رفته و رابطه‌ای شبیه به ارباب و برده را ایجاد می‌کند، به طوری که شخصیت مازوخیست همواره در حال اطاعت و فرمان‌برداری است.

مازوخیسم احساسی

افراد مبتلا به مازوخیسم احساسی معمولاً خجالتی و کمرو هستند و به همین دلیل تمایل ندارند انحراف ذهنی خود را به نمایش بگذارند. آن‌ها در خیال خود صحنه‌هایی از تحقیر و آزار توسط دیگران را تصور می‌کنند و از این تخیلات لذت می‌برند.

مازوخیسم فیزیولوژیکی

مازوخیسم فیزیولوژیکی، شدیدترین نوع این اختلال است که در آن فرد برای تجربه لذت بیشتر، علاوه بر آزار روانی و کلامی، به دنبال آسیب فیزیکی نیز می‌باشد. این افراد با خودزنی و شکنجه خود احساس شادی می‌کنند و زمانی که دیگران آن‌ها را آزار می‌دهند، به اوج لذت می‌رسند.

افراد مبتلا به مازوخیسم به طور مداوم به دنبال افرادی هستند که بتوانند بیشترین آسیب را به آن‌ها وارد کنند و روابط جنسی را با هدف آزار جنسی برقرار می‌سازند. آن‌ها از دیدن خون، بریدگی یا سوختن پوست خود توسط دیگران لذت می‌برند. به همین دلیل، فرد خودآزار تمایل دارد با افرادی که به سادیسم، به ویژه سادیسم جنسی، مبتلا هستند، ارتباط برقرار کند.

مازوخیسم جنسی

مازوخیسم جنسی نوعی انحراف است که در آن فرد از تجربه درد و تحقیر در حین رابطه جنسی لذت می‌برد و به اوج لذت جنسی می‌رسد.

مازوخیسم تطبیقی

این نوع مازوخیسم به لذت بردن از درد و ناراحتی موقتی اشاره دارد که در نهایت به احساس رضایت و خوشحالی منجر می‌شود. به عنوان مثال، فردی که به مازوخیسم تطبیقی مبتلا است، ممکن است خوردن غذای محبوبش را به تعویق بیندازد، زیرا از انتظار برای آن لذت می‌برد.

مازوخیسم اخلاقی چیست

افراد مبتلا به مازوخیسم اخلاقی، برای کاهش احساس گناه خود، رنج و درد را تحمل می‌کنند. این افراد معمولاً به دلیل احساس گناه، به رفتارهای خودتنبیهی روی می‌آورند. با این حال، برخی از این رفتارها ممکن است به شکل بشردوستانه و فداکارانه باشد و هدف آن‌ها کمک به دیگران باشد.

مازوخیسم در کودکان چگونه بروز می‌کند

کودکان معمولاً برای جلب توجه، خود را در معرض خشونت و سرکوب قرار می‌دهند، زیرا تحمل درد برای آن‌ها آسان‌تر از تحمل بی‌توجهی است. در واقع، این کودکان با انجام رفتارهای خودتخریبی سعی دارند والدین خود را به توجه و مراقبت بیشتر ترغیب کنند. در این شرایط، آن‌ها به‌طور ناخودآگاه نقش یک فرد مظلوم را ایفا می‌کنند.

تست مازوخیسم

برای ارزیابی اختلالات شخصیت و آسیب‌شناسی روانی، از آزمون MCMI (آزمون بالینی چند محوری میلیون ۳) استفاده می‌شود. شما می‌توانید به‌صورت آنلاین به سوالات این تست دسترسی پیدا کنید، اما برای اطمینان از صحت مراحل انجام تست و تفسیر نتایج، بهتر است با یک روانشناس آنلاین در درمانکده مشورت کنید.

درمان مازوخیسم چیست

مشاوره و روان‌درمانی به عنوان بهترین روش‌های درمان مازوخیسم در مراحل اولیه این بیماری شناخته می‌شوند. در این شرایط، با مراجعه به روانشناس می‌توانید از تکنیک‌های روان‌درمانی زیر برای کمک به درمان شخصیت مازوخیست بهره‌مند شوید:

•  درمان شناختی-رفتاری (CBT)
•  رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)
•  روان‌کاوی
• تکنیک‌های آرام‌سازی برای مدیریت استرس و اضطراب، از جمله یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق و رایحه‌درمانی
• تمرین روش‌های مقابله با پریشانی و پذیرش احساسات منفی
•  یادگیری رفتارهای مقابله‌ای سالم، مانند دریافت حمایت اجتماعی و نوشتن افکار.

سخن آخر 

مازوخیسم یکی از اختلالات روانی است که در آن فرد از تجربه تنبیه‌های روحی و جسمی لذت می‌برد. در صورت حاد شدن این اختلال، ممکن است فرد به انجام کارهای خطرناک روی آورد. بنابراین، آگاهی از علائم و نشانه‌های خودآزاری اهمیت زیادی دارد و در صورت مشاهده این علائم در اطرافیان، باید به سرعت برای درمان اقدام کرد. بهترین راه برای درمان این اختلال، مراجعه به روانشناس و روانپزشک است.

⏬مقالات پیشنهادی ⏬
اختلالات حافظه چیستخودگویی مثبت چیستاختلال تبدیلی چیست

مطالعه بیشتر