مالیخولیا چیست

مالیخولیا (Melancholia) یا سودازدگی یکی از زیرمجموعه‌های اختلال افسردگی اساسی (MDD) است که با ویژگی‌های خاص مالیخولیا بروز می‌کند.برای آشنایی بیشتر و کسب اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت روانشناسی برتر باشید.

مالیخولیا چیست

افسردگی مالیخولیایی، که به اختصار مالیخولیا نیز نامیده می‌شود، نوعی شدید از افسردگی است. پژوهشگران معتقدند که این نوع افسردگی عمدتاً بر سیستم عصبی مرکزی (CNS) تأثیر می‌گذارد. درمان افسردگی مالیخولیایی ممکن است دشوارتر باشد، زیرا به درمان‌های معمول افسردگی غیر مالیخولیایی، مانند داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین انتخابی (SSRIs)، روان‌درمانی و بستری شدن، به خوبی پاسخ نمی‌دهد.

علائم مالیخولیا چیست

علائم اختلال افسردگی مالیخولیایی شامل موارد زیر است:

•  احساس غم و اندوه شدید و مداوم به مدت طولانی
•  از دست دادن علاقه به فعالیت‌های لذت‌بخش قبلی
•  کاهش انرژی یا احساس خستگی مفرط
•  تجربه اضطراب یا تحریک‌پذیری
• تغییر در عادات غذایی، شامل پرخوری یا کم‌خوری
•  اختلال در الگوی خواب، شامل خواب بیش از حد یا کم‌خوابی
•  دشواری در تمرکز، تصمیم‌گیری و به خاطر سپردن اطلاعات
•  افکار یا صحبت درباره مرگ یا خودکشی
•  اقدام به خودکشی

علاوه بر این، ویژگی‌های اختلال مالیخولیا شامل موارد زیر است:

• عدم لذت از اکثر یا تمام فعالیت‌های روزمره
• عدم واکنش به اخبار و رویدادهای مثبت
• احساس عمیق ناامیدی و بی‌ارزشی
• مشکلات خواب
• کاهش وزن قابل توجه
• احساس مداوم گناه و عذاب وجدان

علت ابتلا به مالیخولیا 

علت ابتلا به این اختلال از منظرهای مختلف روانشناسی به شرح زیر است:

• علت بیماری مالیخولیا از دیدگاه زیستی

تغییرات در مغز و مسیرهای هورمونی می‌تواند یکی از عوامل مؤثر در بروز افسردگی مالیخولیایی باشد. در این اختلال، ممکن است هیپوتالاموس، غده هیپوفیز، غدد فوق کلیوی و سایر نواحی مغز که با حافظه، تفکر و تنظیم احساسات در ارتباط هستند، به درستی عمل نکنند. این مسیر به نام محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) شناخته می‌شود. این غدد مواد شیمیایی مختلفی ترشح می‌کنند که می‌توانند بر عملکردهای گوناگون بدن، از جمله اشتها، متابولیسم و حافظه تأثیر بگذارند.

• رویکرد شناختی

بر اساس این رویکرد، افسردگی مالیخولیایی ناشی از تفکرات منفی و الگوهای شناختی نادرست است، از جمله تعمیم‌دادن، تفکر دوگانه (همه‌چیز یا هیچ‌چیز) و خودسرزنشگری. در این دیدگاه، افراد مبتلا به این اختلال به طور مکرر به افکار منفی روی می‌آورند و این افکار به شدت بر وضعیت عاطفی آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

•  مالیخولیا از منظر فروید

بر اساس نظریه روانکاوی، به‌ویژه دیدگاه فروید، افسردگی مالیخولیا به‌عنوان نتیجه‌ای از خشم سرکوب‌شده‌ای تلقی می‌شود که فرد به‌جای ابراز آن به دیگران، به خود معطوف می‌کند. این خشم معمولاً ریشه در تجربیات دوران کودکی دارد، مانند فقدان محبت یا از دست دادن یکی از والدین.

• رویکرد رفتاری

در رویکرد رفتاری، افسردگی مالیخولیایی به‌عنوان نتیجه‌ای از تقویت‌های منفی در زندگی فرد در نظر گرفته می‌شود. به عبارت دیگر، زمانی که فرد به‌طور مداوم با ناکامی‌ها، تنبیه‌ها و کمبود پاداش روبه‌رو می‌شود، ممکن است به تدریج به افسردگی مالیخولیایی دچار گردد. همچنین، رفتارهای منفعل و اجتنابی می‌توانند این اختلال را تشدید کنند.

تشخیص مالیخولیا

همان‌طور که ذکر شد، انجمن روان‌پزشکی آمریکا (APA) افسردگی مالیخولیایی را به‌عنوان یک اختلال مستقل نمی‌شناسد و آن را در دسته افسردگی اساسی (MDD) قرار می‌دهد. زمانی که فردی علائم افسردگی و مالیخولیا را بروز می‌دهد، تشخیص به‌عنوان اختلال افسردگی اساسی با ویژگی‌های مالیخولیایی صورت می‌گیرد. برای تشخیص این اختلال، روانشناس معمولاً سوالات زیر را از مراجع می‌پرسد:

• آیا صبح‌ها در برخاستن از رختخواب و آغاز روز مشکل دارید؟
•  آیا علائم شما معمولاً در صبح بدتر می‌شود یا در شب؟
• کیفیت خواب شما چگونه است؟
• آیا الگوی خواب شما تغییر کرده است؟
•  یک روز عادی برای شما چگونه سپری می‌شود؟
• آیا روال روزانه شما اخیراً دچار تغییر شده است؟

انواع مالیخولیا

• افسردگی مالیخولیایی کلاسیک
• افسردگی مالیخولیایی درون‌زاد 
• افسردگی مالیخولیایی روان‌زاد 
• افسردگی مالیخولیایی اضطرابی
• افسردگی مالیخولیایی آتیپیک
• افسردگی مالیخولیایی وابسته به بیماری جسمی
• افسردگی مالیخولیایی پس از زایمان

روش درمان مالیخولیا

افسردگی مالیخولیایی به عنوان یکی از شدیدترین و پیچیده‌ترین انواع افسردگی شناخته می‌شود و می‌تواند عواقب جدی برای فرد مبتلا به همراه داشته باشد. از این رو، مقابله با مالیخولیا باید در اولویت تمامی افراد جامعه قرار گیرد. روش‌های درمان این اختلال شامل موارد زیر است:

• داروهای مالیخولیا

پزشکان معمولاً داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای (TCAs) را برای درمان افسردگی مالیخولیایی تجویز می‌کنند.

•  گروه‌درمانی

گروه‌درمانی، مشابه روان‌درمانی، می‌تواند به کاهش علائم این بیماری و پیشگیری از عود آن‌ها کمک کند.

• مالیخولیا در طب سنتی

درمان این اختلال در طب سنتی شامل بهره‌گیری از گیاهان دارویی و روش‌های سنتی به منظور کاهش علائم افسردگی و بهبود وضعیت روانی فرد است. با این حال، لازم به ذکر است که مالیخولیا یک اختلال جدی به شمار می‌آید و درمان‌های طب سنتی باید به عنوان مکملی برای درمان‌های پزشکی مدرن مورد استفاده قرار گیرند.

سخن آخر

در این مقاله از مجله درمانکده، به تحلیل اختلال مالیخولیا، انواع آن و روش‌های درمانی موجود پرداخته‌ایم. امروزه این اختلال به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های اختلال افسردگی اساسی شناخته می‌شود. لازم به ذکر است که در صورت عدم درمان، این اختلال می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد؛ بنابراین توصیه می‌کنیم در صورت بروز علائم آن، به یک روانشناس مراجعه کنید.

⏬مقالات پیشنهادی ⏬
کمال گرایی تحصیلی چیستاختلال احتکار چیستاختلال شناختی چیست

مطالعه بیشتر